Home > Onderwijs begrippen > Gedragsproblemen

Gedragsproblemen

Wat zijn gedragsproblemen?

Gedragsproblemen zijn gedragingen van leerlingen die storend, grensoverschrijdend of afwijkend zijn binnen de schoolcontext. Ze kunnen de ontwikkeling van de leerling zelf belemmeren, maar ook het leerproces van anderen verstoren. Denk aan agressie, impulsiviteit, druk gedrag of juist teruggetrokkenheid en angst. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen:

• Externaliserende gedragsproblemen: zoals agressie, opstandig gedrag en grensoverschrijdend gedrag.
• Internaliserende gedragsproblemen: zoals faalangst, angststoornissen of depressieve gevoelens.

In sommige gevallen is er sprake van een onderliggende gedragsstoornis, zoals ADHD of ODD. Maar ook omgevingsfactoren en interacties in de klas kunnen een rol spelen.

Gedragsproblemen binnen leerlingbegeleiding

Binnen een goede leerlingbegeleiding is het belangrijk om gedragsproblemen tijdig te signaleren en professioneel te begeleiden. Daarbij is het essentieel om niet alleen te kijken naar het zichtbare gedrag, maar ook naar de achterliggende oorzaken en behoeften van de leerling. Een handelingsgerichte aanpak helpt om planmatig en systematisch ondersteuning te bieden, afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerling.

Oorzaken en beïnvloedende factoren

Gedragsproblemen kunnen ontstaan vanuit:

• Een onvoldoende veilig of voorspelbaar pedagogisch klimaat
• Een mismatch tussen het onderwijsaanbod en de onderwijsbehoeften
• Invloeden vanuit de thuissituatie of leefomgeving
• Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) of andere ontwikkelingsproblematiek

Begeleiding van leerlingen met gedragsproblemen

Een effectieve aanpak bestaat onder andere uit:

• Het creëren van structuur, voorspelbaarheid en positieve verwachtingen
• Gerichte ondersteuning vanuit een ontwikkelingsperspectief (OPP)
• Samenwerking met de intern begeleider en eventueel de zorgcoördinator
• Begeleiding op maat via remedial teaching of coachend lesgeven
• Monitoren van het gedrag via het leerlingvolgsysteem (LVS)

Gedragsproblemen en passend onderwijs

Scholen hebben de plicht om ook leerlingen met gedragsproblemen een passende plek te bieden binnen het passend onderwijs. Dat vraagt om maatwerk, samenwerking met ouders en inzet van specialistische kennis, zoals van de orthopedagoog.