Home > Onderwijs begrippen
Wat is onderpresteren?
Onderpresteren betekent dat een leerling structureel onder zijn of haar niveau presteert. De prestaties blijven achter bij het leerpotentieel dat blijkt uit bijvoorbeeld een IQ-test, observaties of eerdere resultaten. Onderpresteren komt voor in alle onderwijsniveaus en kan tijdelijk of langdurig zijn. Vroege signalering is belangrijk om demotivatie en leerachterstand te voorkomen.
Oorzaken van onderpresteren
Onderpresteren kent verschillende oorzaken, vaak in combinatie:
- Gebrek aan uitdaging of aansluiting bij de leerbehoefte
- Negatief zelfbeeld of faalangst
- Onvoldoende motivatie of leerstrategieën
- Sociaal-emotionele problemen of externe stressfactoren
- Mismatch tussen de leerstijl van de leerling en de didactiek
Soms komt onderpresteren voor bij (hoog)begaafde leerlingen die niet worden herkend of onvoldoende worden gestimuleerd in hun potentieel.
Onderpresteren signaleren
Signalen zijn onder meer: afname in prestaties, verlies van betrokkenheid, minimale inzet of storend gedrag uit verveling. Door observaties te koppelen aan toetsresultaten en gesprekken met leerling en ouders ontstaat een compleet beeld. Hierbij spelen de leerkrachtvaardigheden een cruciale rol: sensitief signaleren, gericht vragen stellen en openstaan voor onderliggende oorzaken zijn essentieel.
Aanpak van onderpresteren
De sleutel tot verbetering ligt in het creëren van motivatie, eigenaarschap en vertrouwen. Effectieve aanpakken zijn:
- verrijking of compacten van de leerstof
- gebruik van een plusklas
- coaching op leerstrategieën
- aandacht voor het pedagogisch klimaat
Door in te spelen op de interesses en het brein van de leerling, wordt het leren weer betekenisvol.
