Home > Onderwijs begrippen
Wat is een IQ-test?
Een IQ-test (intelligentiequotiënttest) meet cognitieve vaardigheden zoals logisch redeneren, taalbegrip, geheugen en probleemoplossend vermogen. In het onderwijs wordt een IQ-test soms gebruikt als onderdeel van leerlingonderzoek, bijvoorbeeld bij vermoeden van leerproblemen, onderpresteren of hoogbegaafdheid.
IQ-test in de onderwijspraktijk
Een IQ-test geeft inzicht in het denkniveau van een leerling en kan bijdragen aan een passend leertraject. Bij de interpretatie is context essentieel: intelligentie is breder dan één cijfer. De uitkomst van een IQ-test wordt dan ook bij voorkeur gecombineerd met observaties, didactische toetsen en gesprekken met leerling, ouders en leerkracht.
Brein en intelligentie
De IQ-test is gebaseerd op hoe het brein informatie verwerkt. Toch zegt het IQ niet alles over het leerpotentieel. Factoren zoals motivatie, emotionele intelligentie en creativiteit zijn minstens zo belangrijk voor schoolprestaties. Daarom pleiten steeds meer onderwijsprofessionals voor een bredere kijk op intelligentie.
Beperkingen en aandachtspunten
Een IQ-test is een momentopname en gevoelig voor invloeden zoals stress, cultuur en taalvaardigheid. Bij meertalige of neurodivergente leerlingen (zoals bij ADHD of autisme) kan de test de intelligentie onvolledig weergeven. Bovendien is er risico op etikettering, zeker als het IQ als absolute waarheid wordt gepresenteerd.
Alternatieven en aanvullingen
Sommige scholen kiezen bewust voor een meer holistische benadering, zoals het gebruik van portfolio’s of het stimuleren van potentieelgericht onderwijs. Ook inzichten uit de cognitieve belasting-theorie helpen om het leren beter af te stemmen op de mogelijkheden van de leerling, los van een IQ-score.
