Leren is geen algoritme

‘Technology can amplify great teaching but great technology cannot replace poor teaching.’
- Andreas Schleicher, directeur Directorate for Education and Skills

Stel je een school voor. Leerlingen zitten geconcentreerd achter hun laptops en werken allemaal in hun eigen tempo en op hun eigen niveau aan het vak autotechniek. De digitale methode is volledig adaptief en multimediaal. Soms wordt de stilte even verbroken door iemand die klaar is: “Meneer, zet u de toets voor me open?”  

Is dit toekomstmuziek? ICT op zijn best? Een schrikbeeld, misschien? Wat mij betreft het laatste. Ik heb deze les zelf bijgewoond. Toekomstmuziek is het dus zeker niet. Wel een illustratie van de opvatting dat ICT de sleutel is tot gepersonaliseerd onderwijs. Ik heb mijn bedenkingen bij die opvatting.

Leren is interacteren
Leren valt of staat bij sociale interactie. De leerlingen in dit voorbeeld delen een ruimte met hun docent, maar je kun je afvragen waarom. Er wordt volledig vertrouwd op de technologie. Op andere scholen zie ik hetzelfde gebeuren. Gepersonaliseerd leren wordt ingevuld als een systeem dat de voortgang bijhoudt, data verzamelt en op basis daarvan een ‘passend’ onderwijsaanbod doet. Dat idee is te beperkt.

Ten eerste wordt leren dan opgevat als een soort computeralgoritme. Daarin kan de technologie bepalen wat een leerling nodig heeft. Dat kan prima werken voor specifieke vaardigheden als grammatica of rekenen. Dingen die je veel moet herhalen om ze te kunnen en waar je, als het fout is, meteen door de computer wordt bijgestuurd. Maar voor heel veel andere lesstof is het niet geschikt.

Ten tweede zie ik dat docenten plots te maken krijgen met grote hoeveelheden data. Ze moeten die interpreteren om te bepalen hoe het met een leerling gaat, maar dat is helemaal niet zo eenvoudig. Om nog maar te zwijgen over de enorme hoeveelheid extra werk die het oplevert.

ICT als inspiratie
ICT wordt vaak ingezet als vervanging van papier. Maar technologie heeft pas toegevoegde waarde als die je (nieuwe) didactiek ondersteunt. Uitgevers ontwikkelen mooie digitale methodes waar docenten houvast aan hebben. Maar eigenlijk moet het andersom zijn. Vraag je af wat je doel is en welke middelen daarbij passen. Zoek naar nieuwe vormen van leren en onderwijzen en dan pas naar de ICT die dat ondersteunt.

Ik zag ooit een project waarbij leerlingen moesten bloggen over de kubieke mijl rond hun school. Daarvoor moeten ze op pad, buiten de muren van hun school en hebben ze interactie met elkaar én met kinderen uit andere landen. Ze leren over de wereld om hen heen, de wereld van anderen, oefenen hun Engels en hun communicatievaardigheden. Een unieke manier van leren die zonder technologie niet mogelijk was geweest.

Als we ICT leidend maken, zoals op de school uit het voorbeeld, gaan sociale interactie en belangrijke vaardigheden verloren. Onderwijs is veel meer dan dingen die je kunt toetsen. Pas als we technologie kunnen gebruiken om kinderen te leren wat ze nodig hebben, bereiden we ze echt voor op de toekomst

Dit aanbod sluit goed aan bij dit bericht