Home > Onderwijs begrippen > Veiligheid
Wat betekent veiligheid in het onderwijs?
Veiligheid in het onderwijs omvat zowel fysieke veiligheid (zoals gebouwveiligheid en noodprocedures) als sociale veiligheid: het gevoel van leerlingen en personeel dat zij zich vrij kunnen bewegen, uiten en ontwikkelen zonder angst voor pesten, uitsluiting, intimidatie of geweld. Beide vormen van veiligheid zijn onmisbaar voor een goed functionerende schoolomgeving.
Waarom is veiligheid belangrijk op school?
Een veilige school biedt rust, structuur en vertrouwen — basisvoorwaarden voor leren, ontwikkelen en samenwerken. Leerlingen die zich veilig voelen, durven fouten te maken, vragen te stellen en zichzelf te zijn. Voor leerkrachten en onderwijsondersteuners draagt een veilige werkomgeving bij aan werkplezier, effectiviteit en duurzame inzetbaarheid. Een gebrek aan veiligheid werkt verstorend, verhoogt stress en belemmert leerprestaties.
Elementen van een veilige schoolomgeving
- Duidelijke gedragsregels en sociale normen;
- Preventief beleid tegen pesten, agressie en grensoverschrijdend gedrag;
- Een positief schoolklimaat waarin respect, empathie en samenwerking centraal staan;
- Vaste aanspreekpunten zoals een vertrouwenspersoon of contactpersoon;
- Actief signaleren van problemen zoals verzuim, angst of sociaal isolement.
Hoe creëer je een veilige school?
Veiligheid is geen vanzelfsprekendheid, maar een resultaat van doelgericht beleid en dagelijks handelen. Scholen kunnen werken aan veiligheid door:
- structurele aandacht te besteden aan sociale vaardigheden en groepsvorming;
- veiligheidsbeleid helder te formuleren en regelmatig te evalueren;
- alle betrokkenen (leerlingen, personeel, ouders) bewust te maken van hun rol in het creëren van een veilige omgeving;
- incidenten serieus te nemen, te registreren en professioneel op te volgen;
- programma’s zoals De Vreedzame School of PBS (Positive Behavior Support) te implementeren.
Veiligheid als gezamenlijke verantwoordelijkheid
Een veilige school ontstaat alleen als alle schakels in de schoolgemeenschap samenwerken: van directie en team tot ouders en leerlingen. Door veiligheid niet als thema, maar als uitgangspunt te zien, ontstaat er ruimte voor groei, verbinding en toekomstgericht onderwijs.