Home > Onderwijs begrippen > Hechtingsstoornissen

Hechtingsstoornissen

Wat zijn hechtingsstoornissen?

Hechtingsstoornissen zijn psychische problemen die voortkomen uit een verstoorde hechting in de vroege kindertijd. Als een kind onvoldoende veiligheid, voorspelbaarheid en emotionele beschikbaarheid ervaart van opvoeders, kan het moeite krijgen met het aangaan van relaties, het reguleren van emoties en het ontwikkelen van vertrouwen. In het onderwijs kunnen deze stoornissen zich uiten in problematisch gedrag, teruggetrokkenheid of sterke controledrang.

Hoe herken je een hechtingsstoornis?

Kinderen met een hechtingsstoornis kunnen zich extreem afhankelijk of juist afstandelijk en wantrouwend opstellen. Andere signalen zijn:

• gebrek aan inlevingsvermogen of empathie,
• wisselende stemmingen of woede-uitbarstingen,
• onvoorspelbaar of manipulatief gedrag,
• moeite met gezag en regels,
• moeilijkheden in contact met leeftijdsgenoten.

Deze gedragingen kunnen lijken op gedragsproblemen, maar hebben een diepere, relationele oorzaak. Vroege herkenning is essentieel voor passende ondersteuning.

Invloed op het leren en functioneren in de klas

Hechtingsstoornissen hebben invloed op de sociaal-emotionele ontwikkeling, maar ook op concentratie, zelfregulatie en leerprestaties. Leerlingen met hechtingsproblemen kunnen moeite hebben met samenwerken, instructies opvolgen of feedback verdragen. Ze testen vaak onbewust de betrouwbaarheid van volwassenen in hun omgeving.

Ondersteuning bij hechtingsstoornissen

Voor leerlingen met hechtingsstoornissen is voorspelbaarheid, structuur en een betrouwbare relatie met de leerkracht cruciaal. Belangrijke aandachtspunten zijn:

• werken aan vertrouwen en relatie opbouwen,
• duidelijke grenzen stellen en consequent handelen,
• vermijden van straffen en belonen als controlemechanisme,
• samenwerking met ouders, jeugdhulp en leerlingenzorg,
• eventuele inzet van traumaverwerking of gespecialiseerde hulp.

Hechtingsstoornis is niet hetzelfde als onveilige hechting

Niet elke leerling met een onveilige hechting heeft een hechtingsstoornis. Pas als de verstoring ernstig en langdurig is, spreken we van een stoornis. Het is belangrijk om professioneel te laten vaststellen of daarvan sprake is.