Home > Onderwijs begrippen > Burgerschap
Wat is burgerschap in het onderwijs?
Burgerschap in het onderwijs draait om het voorbereiden van leerlingen op actieve deelname aan de samenleving. Dit betekent dat scholen leerlingen niet alleen kennis meegeven over democratie, mensenrechten en de rechtsstaat, maar hen ook helpen bij het ontwikkelen van een houding van betrokkenheid, verantwoordelijkheid en respect voor anderen.
Verplichting tot burgerschapsonderwijs
Sinds september 2021 zijn alle scholen in Nederland wettelijk verplicht om een samenhangend programma voor burgerschapsonderwijs aan te bieden. Dit programma moet bijdragen aan het bevorderen van sociale en maatschappelijke competenties. Het gaat daarbij om meer dan alleen kennisoverdracht: ook gedragsvorming en houding staan centraal.
Sociale vaardigheden en actief burgerschap
Effectief burgerschapsonderwijs helpt leerlingen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden zoals luisteren, samenwerken, argumenteren en omgaan met meningsverschillen. Dit stelt hen in staat om zich respectvol en actief te bewegen in een diverse samenleving, op school én daarbuiten.
Een positieve schoolcultuur als basis
Een succesvol burgerschapsprogramma vraagt om een positieve en inclusieve schoolcultuur die democratische waarden weerspiegelt. Dat betekent ruimte voor inspraak, aandacht voor diversiteit en een veilige omgeving waarin iedere leerling zich gezien voelt. Ook initiatieven zoals De Vreedzame School kunnen hieraan bijdragen.
Betrokkenheid van ouders en de school als gemeenschap
Burgerschap is niet alleen iets van de klas. Het vraagt om samenwerking binnen de hele school én met de omgeving. Ouderparticipatie, contacten met buurtorganisaties en maatschappelijke projecten versterken het realiteitsgehalte van burgerschapsonderwijs. Zo leren leerlingen dat hun stem ertoe doet, ook buiten schoolmuren.
