Leerkrachten met een duobaan hebben heel wat met elkaar af te stemmen. De leerstof bijvoorbeeld, en de resultaten van de leerlingen. Maar ook op pedagogisch niveau is het zinvol om op één lijn te zitten. Docenten zijn soms bang om hun eigen stijl op te moeten geven. Dat hoeft niet. Maar realiseer je dat je gedrag veel invloed heeft op de groep. Onduidelijkheid, doordat twee docenten heel verschillende stijlen hebben, zorgt voor onrust.
Wat vind jij van petten in de klas? Hoe ga je om met ouders? Wat doe je met pestgedrag? Maar ook: Hoe interpreteer jij het gedrag van je leerlingen en wat is je reactie? Als een kind een plotselinge brul door de klas geeft, wat doe je dan? En doet je collega hetzelfde? Het getuigt van vakmanschap als je dat soort zaken binnen een duobaan kunt afstemmen.
The touch
Vooral bij het voorkomen van 'moeilijk gedrag' is afstemmen van het pro-actieve handelen van beide leraren van groot belang. Daarbij gaat het niet zozeer om protocollen of technieken, maar vooral ook om 'the touch', een soms intuïtief aanvoelen wat het juiste leraargedrag is op het juiste moment.
Een voorbeeld: Hans brult door de klas. Als de ene leraar direct reageert en de ander een reactie op het gebrul even uitstelt (‘ik kom zo bij je, ik ga eerst even...’) zal Hans de leraren tegen elkaar gaan uitspelen. Bij gelijke reacties weet Hans waar hij aan toe is en zal het brulgedrag uitdoven.
Naast afstemmen van didactiek, organisatie en regels, is dus afstemming van het pedagogisch vakmanschap van grote invloed op het klimaat in de klas.
Bewust van wat je doet
Goed afstemmen doe je door je in ieder geval bewust te zijn van je eigen gedrag. Dat kun je doen door naar jezelf te kijken en je af te vragen waarom je zo reageert, maar ook door bij elkaar in de klas te kijken. Veel van je gedrag is onbewust. Vertel elkaar wat je ziet, maak het concreet en onderzoek samen wat de beste manier is om in de toekomst met zo’n situatie om te gaan.
De groep om je vingers
Een voorbeeld is hoe we praten tegen leerlingen. We zijn geneigd tegen leerlingen die het goed doen langere zinnen te gebruiken en tegen en leerlingen die zich niet goed gedragen kortaf te zijn. Door je bewust te zijn van de effecten van je gedrag, kun je ermee gaan spelen. Je zult zien dat je de groep met jouw gedrag om je vingers kunt winden, mits je allebei hetzelfde doet. Leerlingen die merken dat jij het anders doet dan je collega, weten niet waar ze aan toe zijn.
Workshops
Wanneer ik workshops geef, werk ik met voorbeelden uit de groep. Dat levert altijd leuke verhalen op. We bespreken stap voor stap wat anderen in een situatie zouden doen en vragen ons af hoe een kind je reactie zou ervaren. Het gaat allemaal om bewustwording. Jouw gedrag beïnvloedt de groep. Als je een duobaan hebt, is het dubbel zo belangrijk je daar bewust van te zijn.
Over Peter Mol
Peter Mol is orthopedagoog en directeur van Gedragondersteuning, Training en Advies. Daarnaast is hij auteur van boeken over gedragsproblemen en professioneel lerarengedrag, schrijft hij columns en spreekt hij op congressen